07 November 2024
PILOCI ŚMIGŁOWCÓW I ICH ZAŁOGI ORAZ TECHNICY OBSŁUGI NAZIEMNEJ SZKOLENI Z UŻYCIEM NOWOCZESNEGO SYSTEMU SZKOLENIOWEGO OPARTEGO NA SYMULATORACH I ŚMIGŁOWCACH SZKOLNO-BOJOWYCH.
Dalszy rozwój zdolności szkoleniowych w domenie śmigłowcowej jest jednym z priorytetów wojska, które dla nowo pozyskiwanych śmigłowców potrzebuje przygotować kadrę pilotów, załóg i personelu naziemnego. Będące jeszcze w służbie śmigłowce z rodziny „Mi”, z oczywistych powodów, wkrótce będą musiały być zastąpione nowymi typami, a oprócz tego Polska będzie pozyskiwać dziesiątki nowych wiropłatów, które trafią do obecnych i nowotworzonych dywizji. Wykształcenie akademickie, a potem wyszkolenie pilota na dany typ śmigłowca jest długim i kosztownym procesem – czasowo oczywiście wykraczającym poza 5-letnie studia. Dlatego ten proces wymaga pilnego wsparcia i decyzji resortu obrony i, w związku z kosztami, które nie są z założenia niskie, wykorzystania w jak największym stopniu krajowych zasobów przemysłowych, wspierania ich dalszego rozwoju, aby wykorzystać istniejący potencjał budowany w kraju od wielu dekad.
W ramach śmigłowcowego programu szkoleniowego spodziewane jest pozyskanie śmigłowców szkolno-bojowych w takiej konfiguracji, aby realizować szkolenia zaawansowane pilotów, w tym z użyciem uzbrojenia, ale także innych komponentów tego systemu (symulatorów, także tych, które wykorzystują wirtualną i rozszerzoną rzeczywistość oraz sztuczną inteligencję) dla przygotowania załóg do realizacji często złożonych zadań w scenariuszu wielodomenowym (z użyciem wojsk wszystkich rodzajów) oraz personelu naziemnego do obsługi floty nowo pozyskanych śmigłowców, ale też samych urządzeń treningowych: symulatorów i trenażerów, które mają być ważnym elementem całego systemu szkoleniowego.
To właśnie symulatory dzisiaj są podstawą zdobywania szlifów przez pilotów, załogi i obsługę, a nie jedynie wartością dodaną do śmigłowców szkolnych. Dzieje się tak ponieważ z jednej strony wojsko może dysponować najnowszą technologią podnoszącą efektywność szkolenia, a z drugiej strony usuwane są ograniczenia kosztowe, sprzętowe i te, które są związane z bardzo złożonymi i wciąż zmieniającymi się scenariuszami operacyjnymi. Symulatory lotu i misji (także wielodomenowych) są w związku z tym niezwykle efektywnym rozwiązaniem. Wirtualna i rozszerzona rzeczywistość, sztuczna inteligencja wykorzystywana w najnowocześniejszych symulatorach w połączeniu z bodźcami jakie odbiera pilot i załoga, które są im znane z realnego śmigłowca dają bardzo duże możliwości szkoleniowe i jest to w końcu najbardziej efektywne.
Śmigłowce, jak pokazują doświadczenia krajów NATO, w tym armii amerykańskiej mają być po prostu efektywne – tak kosztowo, jak pod względem efektywności szkolenia, bez przerostu ich zdolności stricte bojowych.
Lekkie śmigłowce szkolne mogą oczywiście w czasie kryzysu wykonywać wiele misji dodatkowych (poza szkoleniem), ale z drugiej strony nie mogą z założenia pełnić roli stricte bojowej, ponieważ do tych zadań armie pozyskują śmigłowce odpowiedniego tonażu, o parametrach, które są najlepiej dostosowane do rodzaju zadań np.: szturmowe, transportowe, wielozadaniowe. Śmigłowce szkolno-bojowe przede wszystkim są przeznaczone do zaawansowanego szkolenia z użyciem uzbrojenia. Niemniej jednak lekkie śmigłowce jak AW109 TrekkerM – wariant wojskowy – może z powodzeniem służyć do zadań dowodzenia i kierowania tj. od tzw. C2 (Command & Control), C4ISR (Command, Control, Communications, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance), po działania poszukiwawczo-ratownicze (SAR – Search and Rescue), ewakuacji medycznej (MEDEVAC – Medical Evacuation) i ewakuacji medycznej z pola walki (CASEVAC – Casualty Evacuation), wsparcia logistycznego i bojowego z użyciem uzbrojenia. Wydaje się to nie odbiegać od obiektywnych potrzeb, które są w orbicie zainteresowań Sił Zbrojnych RP. Śmigłowiec AW109 wyposażony w nowoczesną awionikę, sensory i uzbrojenie oraz systemy łączności, w tym kryptograficzne oraz będąc powiązanym w ramach środowiska sieciocentrycznego może być ważnym zasobem Wojska Polskiego, przy zachowaniu niskich kosztów pozyskania i eksploatacji, dzięki obecności PZL-Świdnik blisko wojska. Optymalizacja tego partnerstwa leży w interesie narodowym.
Polska, w oparciu o nową propozycję PZL-Świdnik dla Sił Zbrojnych RP, może znacząco poszerzyć zdolności szkoleniowe pilotów śmigłowców dzięki najbardziej nowoczesnym systemom szkoleniowym, odpowiednim do poziomu technologicznego nowej floty – obecnej i przyszłej.
Proponowany przez PZL-Świdnik kompleksowy system szkolenia ma składać się z trzech filarów: symulatorów, śmigłowców i, jako trzeci – pełnej obsługi serwisowej – jest ona możliwa w oparciu o współdzielone dane na temat wykorzystaniu śmigłowców, z ang. tzw. PBL – Performance-Based Logistics. Ten model obsługi serwisowej spełnia najbardziej wymagające oczekiwania co do gotowości operacyjnej floty. Tak właśnie realizowana obsługa przez producenta wnosi wszystkie korzyści wynikające ze współpracy wojska z przemysłem. Podstawą takiego systemu jest dzielenie się informacją nt. wykorzystania floty przez użytkownika i dzięki temu producent jest w stanie zaplanować obsługę serwisową, w tym dostępność odpowiednich części „na półce”, aby utrzymać śmigłowce w pełnej gotowości, uwzględniając bieżące potrzeby Lotniczej Akademii Wojskowej.
Temu właśnie służy model PBL, który dotychczas nie jest stosowany w Polsce, a przynoszący korzyści z punktu widzenia zarządzania flotą w wielu krajach NATO. Ponadto, co jest równie ważne, śmigłowce wg. propozycji PZL-Świdnik mogą być dostarczone z Polski – ze świdnickich zakładów mogą wylecieć gotowe AW109 TrekkerM – podobnie tak, jak wojsko zabezpieczyło sobie dostawy AW149. Byłby więc to lokalny wyrób o proweniencji światowej – produkowany dla innych odbiorców także w Leonardo we Włoszech i dostarczany na cały świat.
Już dzisiaj Polskie Wojsko, we współpracy z PZL-Świdnik, który działa w strukturach Leonardo, realizuje szkolenia na zupełnie nowej płaszczyźnie, innej niż do tej pory, jak ma to obecnie miejsce w przypadku AW101 dla Marynarki Wojennej i AW149 dla Wojsk Lądowych. Obiektywnie ujmując, zmieniają się wymagania wobec infrastruktury, obsługi, logistyki, ale także analizy i obróbki danych przed i po wykonaniu zadania szkoleniowego. Temu sprzyja nowy, proponowany przez PZL-Świdnik system szkolenia.
Co ważne, szyte na miarę, kompleksowe rozwiązania systemu szkoleniowego pozwalają na dostarczenie pojedynczej usługi i urządzeń w pełni dostosowanych do konkretnych potrzeb polskiego wojska. System szkoleniowy i urządzenia symulacyjne są wysoce konfigurowalne. Ma to na celu maksymalizację podobieństw i synergii z bieżącymi programami śmigłowcowymi i zabezpieczenie przyszłych programów modernizacji polskiego AW149 i AW101 oraz zupełnie innych platform wdrażanych w pozostałych programach. AW109 Trekker jest też idealnym śmigłowcem szkolnym dla przyszłych pilotów śmigłowców bojowych AH-64E Apache, których Polska ma pozyskać w liczbie 96 sztuk.
Serwis i logistyka śmigłowców
Wiele cech wspólnych śmigłowców z rodziny Leonardo implikuje tę samą filozofię obsługi technicznej, w pewnym stopniu pozwala też wykorzystać wspólny łańcuch dostaw i optymalizować logistykę. Umożliwia to szybkie i płynne przechodzenie techników do zadań związanych z utrzymaniem całej różnorodności platform rodziny Leonardo znajdujących się we flocie u jednego użytkownika, np. AW149, AW101 – już dostarczone polskiemu wojsku i proponowany AW109. To oczywiście tworzy wartość dodaną i pozytywnie wpływa na dostępność całej floty.
Śmigłowiec, dla zapewnienia jak najlepszej naziemnej obsługi serwisowej, wpięty jest w system monitorowania jego stanu technicznego - HUMS (Health and Usage Monitoring Systems), który pozwala wykorzystać techniki gromadzenia danych i analizy w celu zapewnienia planowej dostępności operacyjnej śmigłowca, jego niezawodność i bezpieczeństwo. Dzięki rozszerzonej rzeczywistości, technicy otrzymują narzędzia do planowania lotów i przeglądów oraz pakiety logistyczne mając bezpośredni dostęp do danych producenta. Skyflight Mobile i Heliwise są kluczowymi zaawansowanymi usługami, które zapewniają operatorom najnowocześniejsze rozwiązania do planowania lotów i analizy danych o stanie i eksploatacji śmigłowców (czyli wspomniany system HUMS).
Co ważne, zespół Wsparcia i Szkolenia Klientów PZL-Świdnik zapewnia efektywne wsparcie logistyczne i obsługowe w celu zwiększenia dostępności operacyjnej śmigłowców przy jednoczesnym obniżeniu kosztów ich eksploatacji. Oznacza to oferowanie wszystkim użytkownikom zoptymalizowanego wsparcia technicznego i rozwiązań szkoleniowych dostosowanych do specyficznych potrzeb z wykorzystaniem lokalnych specjalistów i krajowego doświadczenia.
Już dziś PZL-Świdnik poprzez swoich przedstawicieli technicznych zapewnia pełne wsparcie dla wszystkich urządzeń i rozwiązań szkoleniowych takich, jak multimedialne sale szkoleniowe wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem, symulatory lotu i obsługi technicznej oraz systemy wsparcia eksploatacji śmigłowców. Umożliwia to reakcję w optymalnym czasie na potrzeby wojska zgłaszane w zakresie użytkowania dostarczonego wyposażenia oraz na transfer wiedzy związany z jego obsługą użytkownikowi.
Jednocześnie PZL-Świdnik umożliwia rozszerzenie usługi wsparcia istniejącej już współpracy o zespół techników utrzymania ruchu stacjonujących u użytkownika, odpowiedzialnych za obsługę techniczną symulatora, zapewnienie dostępu do części zamiennych i inne wsparcie ze strony przedstawiciela serwisu terenowego oraz pomoc zdalną po zdobyciu pewnej bazy doświadczeń przez użytkownika. Są to korzyści wynikające z posiadania na terenie kraju producenta wraz z całą jego infrastrukturą i personelem.
Dział Wsparcia Klienta w strukturach PZL-Świdnik jest dzisiaj zupełnie nowej jakości strategicznym ogniwem łączącym produkt – śmigłowiec wraz z całym jego systemem logistycznym i bazą techniczną z użytkownikiem, a więc wojskiem. W tym obszarze działają managerowie i doświadczeni inżynierowie, którzy wspierają na miejscu służby wojskowe. Planowanie materiałowe odbywa się w oparciu o model współpracy wybrany przez użytkownika tj. wojsko. PZL-Świdnik ze swej strony zawsze zachęca do stosowania, wcześniej opisanego modelu PBL, w którym producent może zaoferować niezrównane korzyści dla użytkownika.
AW109 TrekkerM
Proponowane przez zakład w Świdniku lekkie śmigłowce wielozadaniowe AW109 zapewnią możliwość wsparcia ogniowego z powietrza oraz eskortowania specjalistycznych śmigłowców w przelocie do rejonu wykonania zadania dzięki systemom zarządzania misją i uzbrojeniu, w tym rakiety niekierowane oraz montowane w drzwiach karabiny maszynowe obsługiwane przez załogę. Zewnętrzne zasobniki z ciężkimi karabinami maszynowymi, działkami oraz pociskami rakietowymi zapewnią skalowalne zdolności zwalczania zagrożeń, zwiększające skuteczność działania w warunkach bojowych o niskim natężeniu lub w przypadku zagrożeń asymetrycznych np. na granicy państwa, będąc jednocześnie znaczącym elementem systemu odstraszania.
Lekkie śmigłowce wielozadaniowe, takie jak 3-tonowy AW109, są szeroko wykorzystywane do zadań cywilnych i wojskowych. Na przykład Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych wykorzystuje do szkolenia zaawansowanego jednosilnikowe śmigłowce AW119, które są oparte na platformie dwusilnikowego śmigłowca, tj. właśnie AW109.
Ponad 1500 śmigłowców AW109 we wszystkich wersjach zostało dostarczonych do 80 krajów na całym świecie. AW109 wykonuje misje na wszystkich kontynentach, potwierdzając swoją zdolność do działania w ekstremalnych warunkach klimatycznych.
PZL-Świdnik już dziś produkuje kompletne struktury płatowca AW109 dla wszystkich programów Leonardo, będąc jednocześnie gotowym do zapewnienia pełnego montażu końcowego tych śmigłowców także w Świdniku na rzecz polskiego wojska, poszerzając tym samym strategiczne partnerstwo zapewniające wszystkie korzyści płynące ze współpracy z jednym wykonawcą, dzięki synergii i wielu cechom wspólnych już użytkowanych śmigłowców dostarczonych przez PZL-Świdnik.
Artykuły i materiały wideo o PZL-Świdnik:
„Rola śmigłowca jest zapewniona”. Wywiad z prezesem PZL-Świdnik - defence24.pl
PZL Świdnik na MSPO 2024 z ofertą Zintegrowanego Systemu Szkolenia dla Sił Zbrojnych - defence24.pl
MSPO 2024: PZL-Świdnik z kompleksowym systemem szkolenia pilotów - defence24.pl
WYJĄTKOWE MOŻLIWOŚCI SYMULATORÓW I TRENAŻERÓW, JAKO INTEGRALNEGO ELEMENTU KOMPLEKSOWEGO SYSTEMU SZKOLENIOWEGO.
W ramach pragmatycznego podejścia, szkolenie jest kalibrowane pod kątem wymagań co do zadań operacyjnych wojska i przeprowadzane w reprezentatywnym środowisku, które odwzorowuje większość typowych warunków operacyjnych, takich jak szeroko rozumiane rozpoznanie – z ang. ISR - Intelligence, Surveillance and Reconnaissance z wykorzystaniem nowoczesnych sensorów, zadania poszukiwania i ratownictwa, w tym w warunkach bojowych oraz ewakuacji medycznej, w tym z pola walki (SAR/CSAR MEDEVAC/CASEVAC), bojowe działania przeciwpancerne, operacje w zakresie przenoszenia ciężkich ładunków w wymagających scenariuszach, szkolenie wieloplatformowe - wspólne szkolenie wielu załóg, loty formacyjne, współpraca z innymi jednostkami wojskowymi, a także wykorzystanie sztucznej inteligencji.
Jednym z przykładów szkoleniowej doskonałości technologicznej jest zupełnie nowe urządzenie symulacyjne ETD e-Motion (Enhanced Training Device). Wykorzystuje ono możliwości Full Flight Simulator, łączy je z opłacalnością stacjonarnych urządzeń Flight Devices (FTD) Leonardo, zapewniając jednocześnie niezrównaną wierność symulacji, wibracje, wskazówki ruchu w realistycznej, zdefiniowanej scenerii, aby przenieść doświadczenie szkoleniowe na wyższy poziom. Symulator zawiera wysokiej jakości replikę kokpitu specyficznego dla platformy i charakteryzuje się realistyczną dynamiką śmigłowca.
Ponadto, odpowiednie zestawy kontenerowe symulatorów umożliwiają obsługę urządzenia bez konieczności budowania specjalistycznego zaplecza i mogą być szybko rozmieszczone w dowolnej lokalizacji.
Jednym z przykładów mobilnych symulatorów i najnowszych rozwiązań technicznych i technologicznych, które zmieniają sposób szkolenia pilotów i personelu obsługi naziemnej jest symulator wirtualnej rzeczywistości VxR. Między innymi ten symulator umożliwił wprowadzenie dwóch dużych technologii, jedną z nich jest wirtualna rzeczywistość (VR), a drugim sztuczna inteligencja (AI) wspierających eksploatację. Poprzez zastosowanie algorytmów AI w analizie dostępnych danych z eksploatacji floty śmigłowców, Leonardo poprzez PZL-Świdnik może zaoferować znacznie lepsze usługi mniejszym kosztem.
Virtual Extended Reality (VxR), czyli symulator z wirtualną i rozszerzoną rzeczywistością powstał dzięki długoletniemu doświadczeniu Leonardo w zakresie projektowania i rozwoju symulatorów oraz rozwiązań wspierających użytkowników w realizacji szeregu misji.
Technologia VxR została zaprojektowana i zbudowana w oparciu o oryginalne dane śmigłowca (jak wszystkie symulatory i trenażery Leonardo, co jest unikatem na rynku śmigłowcowym), aby zapewnić najwyższy poziom odwzorowania, wykorzystując przy tym zaawansowane możliwości projektowania oraz realizując rzeczywiste próby w locie. Zapewnia to kompatybilność i zgodność z wymaganiami organów nadzoru: Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA- European Union Aviation Safety Agency) oraz Federalnej Administracji Lotnictwa (FAA - Federal Aviation Administration).
VxR charakteryzuje się kompaktowymi rozmiarami, stosunkowo niewielką wagą i może obsługiwać zarówno śmigłowce jednosilnikowe, jak i lekkie śmigłowce dwusilnikowe, gwarantując dokładne odwzorowanie otoczenia podczas lotu oraz zwiększając efektywność i bezpieczeństwo szkolenia, a także umożliwiając szkolenie w ramach tej samej misji innym załogom dzięki połączeniu symulatorów (na przykład: symulatorów wciągarki, konsoli misji, czy symulatorów uzbrojenia).
W oparciu o wcześniej zakwalifikowane dane pochodzące z pełnego symulatora lotu (Full Flight Simulator, FFS), VxR wykorzystuje rzeczywistą dynamikę lotu, osiągi, a także niektóre elementy kokpitu, umożliwiając także interakcję fizyczną za pośrednictwem prawdziwych elementów sterowania. Zapewnia to pełne wrażenia dotykowe w celu uzyskania wyższej wierności symulacji podczas korzystania z elementów sterujących, doskonałą wizualizację, stereoskopowe widzenie przy zmniejszonych rozmiarach systemu wizualizacyjnego. Platforma ma sześć stopni swobody ruchu i jest w pełni zintegrowana z systemem wizualizacyjnym opartym na goglach wykorzystujących wirtualną rzeczywistość (VR).
Urządzenie można wykorzystywać i transportować mając do dyspozycji ograniczoną przestrzeń oraz konfigurować ze śmigłowcami takimi jak np. AW09, AW119, czy właśnie AW109.
VxR zapewnia wyjątkową efektywność i oszczędność dzięki mniejszej jego objętości i wymagań co do infrastruktury, dzięki temu można z niego korzystać w każdym miejscu, tam gdzie jest potrzebny. Cechy VxR wpływają na zmniejszenie kosztów nabycia i szkolenia oraz zwiększają bezpieczeństwo eksploatacji śmigłowców. Symulator VxR doskonale nadaje się do samodzielnego utrwalania zdobytej wiedzy przez studentów, którzy mogą samodzielnie na nim ćwiczyć, a ponieważ koszt ich nabycia jest znacznie niższy niż innych urządzeń symulacyjnych, możliwy wydaje się ich zakup w większej liczbie.
Symulatory VxR są już wdrażane we Włoszech i USA do szkolenia pilotów w Akademiach Szkoleniowych Leonardo w tych krajach.
Także szkolenia personelu naziemnego zapewniają pełne zaznajomienie się ze śmigłowcem, aby po tym okresie możliwe było wprowadzenie elementów praktycznych do szkoleń wykorzystujących interaktywny, wirtualny symulator szkolenia w zakresie obsługi serwisowej (Interactive Virtual Maintenance Trainer Simulator - IVMTS). Ten trenażer obejmuje główne części śmigłowca np. silnik, przekładnię główną itp. do wykorzystania podczas szkolenia w zakresie systemów mechanicznych, a także zawiera zestaw wirtualnych stacji serwisowych (VMT), które są przeznaczone do prowadzenia szkoleń w zakresie pozostałych systemów śmigłowca np. awioniki itp. Wszystko to umożliwia przeprowadzenie szkoleń prowadzących także do kompleksowego zapoznania się z prawidłowym stosowaniem procedur serwisowych, poszerzając wiedzę i doskonaląc umiejętności operacyjne każdego uczestnika szkolenia, reprezentującego personel naziemny. Leonardo poprzez PZL-Świdnik, dzieląc się swoim bogatym doświadczeniem we współpracy z wojskowymi użytkownikami może wspierać wypracowanie najlepszych procedur dla lokalnej obsługi naziemnej.
Szkolenie pilotów
Szkolenie członków załogi
Szkolenie obsługi naziemnej
Artykuły i materiały wideo o PZL-Świdnik:
System szkolenia śmigłowcowego dla Wojska Polskiego - portalmilitarny.pl
Najnowsze symulatory mogą pomóc w szkoleniu pilotów śmigłowców - Rzeczpospolita